در زندگی همه موجودات زنده اختلالات و بیماری‌های خاصی وجود دارد که بعضی از آن‌ها بسیار آزار دهنده هستند. این اختلالات به دلایل مختلفی بروز و گسترش پیدا می‌کنند، شناسایی این دلایل منجر خواهد شد بهتر بتوانیم با آن‌ها مقابله کنیم. یکی از بیماری‌های روانی، اختلالات انطباقی است که امکان دارد در بسیاری از افراد پدیدار شود. این اختلال ویژگی و علائم خاصی دارد و با استفاده از علائم می‌توان اختلال را به سرعت تشخیص داد. تا انتها مطلب با ما همراه باشید، در این مطلب قصد داریم به بررسی مسائل پیرامون، اختلال انطباقی بپردازیم.
اختلال انطباقی چیست و ایجاد اختلال سازگاری چه دلایلی دارد؟
اختلال سازگاری، یک واکنش بیش از حد به یک رویداد استرس‌زا یا آسیب‌زا است. عوامل استرس‌زا می‌تواند به صورت یک مسئله، رابطه عاطفی، مشکل شغلی، تغییر سلامتی یا هر رویداد منفی یا مثبت دیگری در زندگی باشد.
علائم اختلالات با گذشت زمان بهبود می‌یابند. درمان اصلی در بیماری‌های اختلالی صحبت درمانی است، اما برخی از ارائه دهندگان ممکن است داروهایی مانند داروهای ضد اضطراب را توصیه کنند. اختلال سازگاری یک وضعیت کوتاه مدت است. این بیماری در فردی تشخیص داده می‌شود که واکنشی اغراق‌آمیز به یک رویداد استرس‌زا یا آسیب‌زا را تجربه می‌کند. عوامل استرس‌زا می‌توانند رویدادهایی مانند جدایی بد یا چندین رویداد مانند مشکلات کاری، کشمکش در مدرسه، مسائل مالی باشند.
عوامل استرس‌زا ممکن است برای یک فرد، یک خانواده یا کل گروه مانند بازماندگان بلایا اتفاق افتد. عوامل استرس‌زا همچنین می‌توانند مکرر باشند، مانند عوامل مرتبط با کسب و کار فصلی، یا با رویدادهای «نقطه عطف» خاص مانند: رفتن به مدرسه، ازدواج یا بازنشستگی. اختلال سازگاری، افسردگی موقعیتی نیز نامیده می‌شود.
مطلب مرتبط: راه‌های افزایش هوش انطباقی
آیا اختلال سازگاری یک مشکل شایع است؟
بهتر است ابتدا بررسی کنیم که این اختلال در بین عموم مردم چقدر شایع شده است؟ این بررسی به ما کمک می‌کند که گسترده بودن آن را سریع‌تر تشخیص دهیم و سلامتی جامعه را مشخص کنیم. تصور می‌شود که اختلال سازگاری ۲ تا ۸ درصد از جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال می‌تواند هر فردی را در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد. اما زنان دو برابر مردان مبتلا به این اختلال می‌شوند. دلایل مختلفی وجود دارد که تعداد بانوان در این اختلال بیشتر است و یکی از این دلایل استرس بیشتر در بین بانوان محسوب می‌شود.
علل احتمالی اختلال سازگاری
علل احتمالی بسیاری برای اختلالات سازگاری وجود دارد، به‌طورکلی، این علل‌ها هر موقعیتی هستند، که شما آن‌ها را استرس‌زا تصور می‌کنید و باعث ایجاد مشکلات قابل‌توجهی در زندگی کاری، اجتماعی یا فردی شما می‌شود. شخصیت، خلق و خو، رفاه، تجربیات زندگی و سابقه خانوادگی شما همگی در ایجاد اختلال سازگاری نقش دارند. اختلالات می‌توانند بر اساس رویدادهای مثبت و منفی اتفاق بیوفتند، جهت آشنایی بیشتر با برخی از عوامل ایجاد اختلالی می‌پردازیم.
مطلب مفید: بهترین راه های مقابله با کم رویی
- مسائل مربوط به رابطه، از جمله جدایی، مشکلات زناشویی و طلاق.
- ازدواج کردن، بچه دار شدن
- مسائل بهداشتی جدی
- مسائل مدرسه
- مشکلات مالی
- مصائب و مشکلات کاری همچون: از دست دادن جایگاه شغلی ، عدم دستیابی به نیاز و هدف های کاری
- زندگی در محله‌ای پر از جنایت.
- بازنشستگی
- فاجعه یا تراژدی غیر منتظره.
علائم اختلال سازگاری
هر فردی اختلال سازگاری را متفاوت تجربه می‌کند. همچنین در نظر داشته باشید اختلال سازگاری به شدت، وضعیت، محرک و اهمیت شخصی، می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. اما تمامی علائم در یک فرد بروز نمی‌کند ممکن است که فقط چند علامت خاص در فرد دیده شود.
حتما بخوانید: تکنیک های برقراری ارتباط موثر با افراد غریبه
علائم فیزیکی
- خسته بودن، امخوابی‌تواند بخوابد (بی خوابی)
- بدن درد و سوزش؛ فکر کردن که شما مریض هستید
- سردرد یا معده درد.
- تپش قلب.
- دست‌های عرق کرده
حتما بخوانید: مزیت مشاوره فردی برای تصمیمات سخت
از دست ندهید: روش های چاق شدن صورت
علائم رفتاری یا عاطفی
- رفتار سرکش، مخرب، بی‌پروا یا تکانشی.
- مضطرب بودن یا آشفتگی، احساس گیر افتادن، ناامیدی.
- راحت گریه کردن
- مشکل در تمرکز
- گوشه‌گیری یا منزوی شدن؛ احساس غمگینی؛ کمبود انرژی یا اشتیاق؛ از دست دادن عزت نفس
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزمره.
- تغییر در عادات غذایی.
- احساس غرق شدن و استرس.
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر.
- داشتن افکار یا رفتارهای خودکشی.
مطلب مفید: چگونه از زندگی بیشتر لذت ببریم
اختلال سازگاری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
متخصصان و پزشکان معاینه کامل سلامت جسمی و روانی را انجام می‌دهند. عموما معیارهای موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی در معاینه مورد بررسی قرار گرفته می‌شود. اما برای تشخیص اختلال سازگاری، باید پنج معیار زیر را مدنظر داشت که عبارت‌اند از:
-
علائم احساسی یا رفتاری شما در عرض سه ماه پس از شروع رویداد استرس‌زا در زندگی شما ظاهر می‌شود. علائم احساسی یا رفتاری شما از نظر بالینی قابل توجه است. این بدان معناست که پریشانی شما باید بیشتر از چیزی باشد که معمولاً انتظار می‌رود و یا پریشانی باعث ایجاد مشکلات قابل توجهی در کار، خانه یا زندگی اجتماعی شما شود.
-
علائم، معیارهای یک اختلال روانی دیگر را نشان نمی‌دهد. تشدید یا بدتر شدن یک مشکل، جزو سلامت روان نیست. علائم بخشی از یک روند عادی ناراحتی نیستند.
-
علائم شما بیش از شش ماه پس از پایان رویداد محرک باقی نمی‌ماند.
-
اختلال سازگاری حاد یعنی علائم شما کمتر از شش ماه طول بکشد. اختلال سازگاری مزمن به این معنی است که علائم شش ماه یا بیشتر طول کشد.
حتما بخوانید: شخصیت شناسی DISC چیست؟
آیا اختلالات سازگاری انواع مختلفی دارند؟
این اختلالات انواع مختلفی دارند، که امکان دارد در افراد مختلف بروز کند. بر همین اساس نمی‌توان به‌طور دقیق گفت که اختلال انطباقی در همه افراد مشابه است. شش نوع اختلال سازگاری را اکنون مورد بررسی قرار می‌دهیم تا آن‌ها را بهتر درک کنیم.
- اختلال سازگاری با خلق افسرده
علائم شامل احساس غم و اندوه، ناامیدی، گریه وعدم شادی از چیزهای لذت بخش قبلی است.
- اختلال سازگاری همراه با اضطراب
علائم شامل احساس نگرانی، اضطراب و غرق شدن است. در تمرکز هم مشکل دارید. اضطراب جدایی یک علامت غالب در کودکان است.
- اضطراب مختلط و خلق افسرده
علائم اختلال سازگاری، شامل احساس اضطراب و افسردگی است.
- اختلال سازگاری با اختلال رفتار
علائم شامل مسائل رفتاری مانند رفتار سرکشی، مخرب، بی‌پروا یا تکانشی است.
- اختلال سازگاری با اختلالات یا احساسات و رفتار مخلوط
علائم این نوع از اختلال سازگاری شامل مواردی همچون: اضطراب شدید، افسردگی متوسط تا حد و مسائل رفتاری مشابه است.
- اختلال سازگاری نامشخص
علائم شامل علائم فیزیکی مانند سردرد، بدن درد، معده درد، تپش قلب یا بی‌خوابی است.
مطالعه کنید: بهترین روش‌های کنترل خشم و عصبانیت
آیا اختلالات سازگاری می‌تواند بر کودکان تأثیر بگذارد؟
بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که فقط بزرگسالان درگیر این اختلال می‌شوند. بسیاری از اختلال‌هایی که بزرگسالان درگیر آن هستند، در کودکان نیز مشاهده می‌شود. قطعاً برای درمان اختلال در کودکان باید مدت زمان بیشتری وقت بگذارید زیرا آن‌ها روحیه حساس‌تری دارند. اختلال سازگاری می‌تواند هم بزرگسالان و هم کودکان را تحت تاثیر قرار دهد، در نظر داشته باشید پسران و دختران کودک، هردو به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اگر علائم این اختلال را در کودک خود مشاهده کرده‌اید باید خیلی سریع اقدام به کنترل و از بین بردن آن کنید.
مطلب مرتبط: تقویت اعتماد به نفس در کودکان
از دست ندهید: معرفی 10 سایت برتر تربیت کودک
عوارض بیماری اختلال سازگاری
به طور کلی اغلب افراد بزرگسالی که به اختلال سازگاری مبتلا می‌شوند، در عرض مدت زمان ۶ ماه بهبود می‌یابند و اکثرا در گیر عوارض بلند مدت نمی‌شوند. با این وجود در برخی موارد که بیماری مدت زمان بیشتری به طول انجامد، می‌تواند سبب بروز مشکلاتی همچون:
- افسردگی
- اعتیاد به انواع مواد مخدر و الکی
- افکارهای مخرب همچون خودکشی
عوارض بیماری در افراد نوجوان نیز عبارت است از:
- درگیری با شخصیت دو قطبی
- اسکپزوفرنی
- ضد اجتماعی بودن
مطلب مرتبط: اختلال بیش فعالی – علائم، تشخیص و درمان ADHD
در این رابطه، توجه داشته باشید که در صورت‌عدم درمان، افراد مبتلا به اختلال سازگاری بیشتر در معرض خطر اقدام به خودکشی یا افکار خودکشی هستند. اگر علائم شدید و حاد شود که شرایط برای فرد غیر قابل تحمل و دشوار شود، نیاز است تا با پزشک سریعا مشورت شود. به همین دلیل توصیه اکید می‌کنیم چنانچه هر یک از علائم عنوان شده را در فردی شاهده نمودید و با درمان‌های اولیه بهبود در فرد مشاهده نشد، حتما برای سلامت روان فرد با یک پزشک و مشاور متخصص مشورت داشته باشید. چرا که مهم‌ترین عارضه اختلال انطباقی و یا سازگاری افسردگی شدید و اقدام به خودکشی در افراد مبتلا است.
مدیریت و درمان
اختلال سازگاری چگونه درمان می‌شود؟ اگر به موقع تشخیص داده شود و درمان شود، بهتر است. اختلالات سازگاری را به‌خوبی می‌توان مدیریت کرد، گفتار درمانی (روان درمانی) درمان اصلی است. از آنجایی که یک موقعیت یا استرس باعث اختلال سازگاری می‌شود، داشتن فردی برای صحبت کردن که به او اعتماد دارید واقعا موثر خواهد بود. درمان فردی، خانوادگی یا گروهی مانند گروه‌های حمایتی نیز مفید است. اگر فرد کودک یا نوجوان باشد اغلب از کمک خانواده برای درمان استفاده می‌شود.
از دست ندهید: چگونه کاریزماتیک تر باشیم؟
داروهای مورد استفاده برای اختلال سازگاری
در صورت نیاز به دارو، داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین‌ها داروهای اصلی مورد استفاده، برای درمان اختلال سازگاری هستند. پزشکان نیز ممکن است دارویی برای کمک به خواب تجویز کنند. برخی افراد یا پزشکان داروهای ضد افسردگی را نیز توصیه کنند. مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) یا مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI) داروهایی هستند که بیشتر مورد آزمایش قرار می‌گیرند. اما مصرف این داروها بدون اطلاع پزشک اصلا توصیه نمی‌شود، ابتدا بهتر است که از پزشک جهت تجویز و بررسی دارو کمک گرفته شود.
حتما بخوانید: سایت های موفقیت در ایران
روش های درمان خانگی اختلال سازگاری و یا انطباقی
هنگامی که با هر بیماری مواجه می‌شویم، در مراحل اولیه درمان به صورن خانگی و با تغییر سبک زندگی نیز قابل انجام است و در این اختلال بیش از هر چیزی صحبت در رابطه با احساسات می‌تواند بسیار مفید واقع شود. در راستای بهود این مشکل در مراحل ابتدایی موارد زیر نیز می‌تواند کمک کننده باشد:
- هم صحبتی با خانواده و یا دوستان در رابطه با عوامل نگران کننده
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم
- برنامه خواب منظم
- داشتن فعالیت فیزیکی و ورزشی مناسب
- داشتن برنامه تفریحی مناسب و هم سو با شرایط و علایقتان
از دست ندهید: راه های افزایش بهره‌وری روزانه
چنانچه احساس کردید، کودک و یا نوجوانتان به این اختلال دچار است، باید او را تشویق کنید تا با شما صحبت کند. گاهی اوقات والدین بر این باور‌اند که تنها گذاشتن وعدم صحبت در رابطه با مسائلی همچون طلاق با کودکان بهترین گزینه است. در شرایط سخت و استرس‌زا موارد زیر می‌تواند مفید واقع شود:
- توجه به کودک و یا نوجوان
- حمایت از آن‌ها در شرایط
- مطمئن ساختن نوجوان و یا کودک از اینکه این شرایط، طبیعی است
- اجازه تصمیم‌گری دادن به آن‌ها
به طور کلی علائم و راه‌های درمان بیماری در کودکان و بزرگسالان می‌تواند متفاوت باشد، به همین دلیل درمان آن نیز مختلف خواهد بود. بنابراین توجه داشته باشید که با شخصی که دچار اختلال انطباقی است به خوبی برخورد داشته باشید تا شرایط را وخیم‌تر نکنید.
مطلب مفید: آموزش بهترین تمرین یوگا در خانه + ویدیو
در صورت تشخیص اختلال سازگاری چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم؟
اگر عامل استرس‌زا حذف شود، اختلال سازگاری به مرور زمان از بین می‌رود. معمولاً هرگونه مداخله پزشکی محدود است و هنگامی که وضعیت بهبود یافت، علائم شما نیز بهبود خواهد یافت. نیازی نیست که هیچ‌گونه نگرانی بابت از بین رفتن این اختلالات داشته باشید. فقط باید مدت زمانی صبر کنید تا وضعیت و شرایط بهتر شود و برای مصرف داروهای خطرناک و بهبودی عجله‌ای نداشته باشید.
مطلب مرتبط:10 تا از بهترین روانشناس ایران
چه زمان به روانپزشک مراجعه کنیم؟
برخی اوقات ابتلا به مشکل اختلال سازگاری صرفا وجود استرس در شرایط زندگی است که قطعا با کم شدن و از بین رفتن این شرایط، به مرور زمان نشانه‌های اختلال انطباقی نیز از بین می‌رود. اما همانطور که می‌دانید، زندگی پر از فراز و نشیب‌ها است و امکان دارد ما را با شرایط روانی مختلفی رو به رو کند.
به همین دلیل ما باید بتوانی در این زمان‌ها خود را کنترل کنیمک اما اگر شما نمی‌توانید از هر موقعیتی به آسانی بگذرید و پس از هر شرایط استراس‌زا و چالش برانگیزی به زندگی عادی خود بازگردید؛ حتما باید با یک پزشک متخصص روانشناس و یک درمانگر در ارتباط باشید. برای بهبود این شرایط این افراد بهترین کمک کننده‌ها هستند و سبب می‌شوند تا شما حس بهتری به شرایط و زندگی خود داشته باشید. اگر احساس می‌کنید خود و یا یکی از نزدیکانتان مشکل انطباقی دارد و در فکرهای مخربی همچون، خودکشی است، حتما به موارد زیر دقت داشته باشید:
باید به سرعت به حل این مشکل بپردازید. در این مواقع بهتر است که از یک روان درمان، پرستار و یا یکی از اعضای معتمد در خانواده کمک دریافت کرد. در صورتی که شرایط بسیار حادی را مشاهده کردید نیز باید فورا با اورژانس تماس بگیرید.
از دست ندهید: سایت های کتاب صوتی رایگان
چگونه از ابتلا به اختلال سازگاری پیشگیری کنیم؟
اغلب برای پیشگیری از این اختلال راهی وجود ندارد. اما دانستن اطلاعات کافی در رابطه با آن می‌تواند مفید باشد. اما داشتن سبک زندگی سالم که شامل تغذیه اصولی، خواب منظم و تفریح کافی است می‌تواند مهم‌ترین عامل برای پیشگیری اختلالات روانی همچون اختلال انطباقی باشد. بنابراین هر زمان که احساس کردید شرایط استرس‌زایی در راه است، سعی داشته باشید از یک فرد کمک بگیرید. چرا که این موارد تنها گزینه‌ها یرلی پیش گیری از اختلال سازگاری شناخته می‌شوند.
سخن پایانی
در این مطلب به بررسی اختلال انطباقی پرداختیم این انطباق در بزرگسالان و کودکان رخ می‌دهد. باید سعی کنید تا حد امکان با آن مقابله شود، مقابله و کنترل نکردن بیماری می‌تواند عواقب سنگینی را در پی داشته باشد. قطعا مطالعه اطلاعات گفته شده برای آشنایی شما با این اختلال کافی بوده است. امیدواریم نکات بیان شده برایتان مفید واقع شود و با کمک این موارد در مواجه با چنین شرایطی بتوانید بهترین تصمیم گیری را داشته باشید.
