اهمیت فن بیان و سخنرانی در زندگی روزمره بر هیچکس پوشیده نیست. فن بیان و سخنرانی مهارتی است که در تمام جنبه های زندگی ما نقش دارد؛ از روابط عاطفی و خانوادگی گرفته تا محل کار و سر کلاس درس. خوشبختانه فن بیان یک مهارت اکتسابی است و با انجام تمرین های عملی میتوانید آن را تقویت کنید. در این مقاله به ارائه بهترین تمرینات عملی برای تقویت فن بیان و سخنرانی میپردازیم.
رفع خجولی: تمرین سلفی از خود در مکان شلوغ
شاید امروزه در خیابان‌ها اینفلوئنسرهایی را دیده باشید که مدام در حال سلفی گرفتن از خود هستند، ولی شاید این برای افراد عادی مقداری ناخوشایند باشد. اولین مانع برای داشتن یک فن بیان قوی، خجالت کشیدن است. تمرین سلفی از خود در مکان شلوغ یکی از موثرترین راه‌ها برای رفع خجولی و کمک بزرگی به تقویت فن بیان است. اگر کمی خجالتی باشید حتی تصور این کار برای شما سخت خواهد بود؛ با این حال با چند بار تمرین این تکنیک خجالت شما کاملا رفع خواهد شد.
نحوه انجام این تمرین
- مکان شلوغی را انتخاب کنید: به دنبال مکانی مثل بازار، مرکز خرید، یا یک رویداد عمومی باشید که در آن با افراد زیادی روبرو خواهید شد.
- آماده شوید: قبل از شروع تمرین، چند نفس عمیق بکشید و سعی کنید آرام باشید. به خودتان یادآوری کنید که هدف این تمرین، سرگرم شدن و غلبه بر ترس شماست.
- با یک سلفی ساده شروع کنید: در ابتدا، از خودتان در حالی که به دوربین لبخند می‌زنید، سلفی بگیرید. سعی کنید با اعتماد به نفس به نظر برسید و از تماس چشمی با دوربین نترسید.
- با افراد دیگر تعامل برقرار کنید: بعد از گرفتن چند سلفی، سعی کنید با افراد دیگر در مکان شلوغ تعامل برقرار کنید. از آنها بپرسید که آیا حاضرند با شما سلفی بگیرند یا در مورد روزشان صحبت کنید.
- از مکالمه لذت ببرید: نگران اشتباهات خود نباشید و سعی کنید از مکالمه با افراد دیگر لذت ببرید. هر چه بیشتر صحبت کنید، اعتماد به نفس شما بیشتر خواهد شد.
- چالش را افزایش دهید: به تدریج، چالش را با گرفتن سلفی با گروه‌های بزرگ‌تر افراد یا در مکان‌های شلوغ‌تر افزایش دهید.
سعی کنید این کار را به طور منظم انجام دهید. این تکنیک به تقویت اعتماد به نفس، کاهش اضطراب اجتماعی و تقویت مهارت های بین فردی شما کمک میکند.
بخوانید: شناخت طیف های احساسی
تمرینات افقی، عمودی و غنچه
این تمرینات برای گرم کردن عضلات صورت و افزایش وضوح و رسایی صدا در فن بیان بسیار مفید هستند.
تمرین افقی:
- دهان خود را به حالت لبخند باز کنید، گویی می‌خواهید به کسی لبخند بزنید.
- لب‌های خود را به سمت چپ و راست حرکت دهید، به گونه‌ای که انگار “او” و “آ” می‌گویید.
- این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
تمرین عمودی:
- دهان خود را به حالت “اوه” باز کنید.
- لب‌های خود را به سمت بالا و پایین حرکت دهید، به گونه‌ای که انگار “ای” و “او” می‌گویید.
- این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
تمرین غنچه:
- لب‌های خود را جمع کنید و به حالت غنچه درآورید.
- به آرامی لب‌های خود را باز کنید و به حالت لبخند برسید.
- این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
نکات مهم:
- در حین انجام این تمرینات، عضلات صورت خود را شل نگه دارید و از فشار آوردن به آنها خودداری کنید.
- تنفس خود را به طور منظم نگه دارید. از طریق بینی نفس بکشید و از طریق دهان بازدم انجام دهید.
- میتوانید این تمرینات را جلوی آینه انجام دهید تا وضعیت لب‌ها و دهان خود را مشاهده کنید.
- برای افزایش سختی تمرین، میتوانید از وزنه‌های مخصوص لب یا یک نی استفاده کنید.
از مزایای این تمرینات میتوان به گرم کردن عضلات صورت و افزایش انعطاف پذیری آنها، افزایش وضوح و رسایی صدا، کاهش لکنت زبان، تقویت اعتماد به نفس در هنگام صحبت کردن و بهبود لحن و بیان اشاره کرد.
از دست ندهید: افزایش تمرکز
تمرین اغراق خوانی و مشدد خوانی
تمرین اغراق خوانی و مشدد خوانی می‌تواند به تقویت عضلات صورت و حنجره، افزایش وضوح و رسایی صدا، و بهبود لحن و بیان در فن بیان کمک کند.
تمرین اغراق خوانی:
- انتخاب متن: یک متن کوتاه مانند شعر، آیه قرآن، یا جملات قصار را انتخاب کنید.
- خواندن متن: متن را با صدای بلند و لحنی طبیعی بخوانید.
- تمرین اغراق: در خواندن دوم، روی کلمات و عبارات مهم تأکید کنید و آنها را با اغراق بیشتری بخوانید. برای این کار میتوانید حروف را بکشید، آنها را تکرار کنید، یا لحن صدای خود را تغییر دهید.
- تمرین با سرعت: سرعت خواندن متن را به تدریج افزایش دهید و در عین حال وضوح و اغراق کلمات را حفظ کنید.
- ضبط صدا: صدای خود را در حین انجام تمرین ضبط کنید و به آن گوش دهید. این کار به شما کمک میکند تا اشکالات خود را شناسایی کرده و آنها را برطرف کنید.
تمرین مشدد خوانی:
- انتخاب متن: متنی را انتخاب کنید که شامل حروف مشدد باشد.
- خواندن متن: متن را با صدای بلند و لحنی طبیعی بخوانید.
- تمرین مشدد: در خواندن دوم، بر روی حروف مشدد تأکید کنید و آنها را با قاطعیت و وضوح بیشتری نسبت به سایر حروف تلفظ کنید.
- تمرین با سرعت: سرعت خواندن متن را به تدریج افزایش دهید و در عین حال وضوح و مشدد حروف را حفظ کنید.
- ضبط صدا: صدای خود را در حین انجام تمرین ضبط کنید و به آن گوش دهید. این کار به شما کمک میکند تا اشکالات خود را شناسایی کرده و آنها را برطرف کنید.
نکات مهم:
- در حین انجام این تمرینات، تنفس خود را به طور منظم نگه دارید.
- از عضلات صورت و حنجره خود به طور صحیح استفاده کنید و از فشار آوردن به آنها خودداری کنید.
- در ابتدا با سرعت کم شروع کنید و به تدریج سرعت خود را افزایش دهید.
- هر روز به مدت 15 تا 30 دقیقه تمرین کنید
حتما مطالعه کنید: قانون 10 هزار ساعت چیست؟
تمرین فن بیان بچه های تئاتر
فن بیان و سخنرانی در تئاتر نقش مهمی دارد. بازیگران تئاتر تمرینات مختلفی برای تقویت فن بیان خود انجام میدهند که در ادامه به آنها میپردازیم.
تمرین چرخش زبان:
تمرین چرخش زبان یکی از تمرینات مفید برای تقویت فن بیان است که به بهبود وضوح گفتار، انعطاف‌پذیری زبان و هماهنگی بین زبان و لب‌ها کمک میکند. این تمرینات شامل جملات و عباراتی هستند که در آنها حروف و صداهای مشابه به طور متوالی تکرار می‌شوند. انجام منظم این تمرین ها می‌تواند به شما کمک کند تا کلمات و جملات را به طور واضح‌تر و روان‌تر تلفظ کنید.
چند نمونه از تمرینات چرخش زبان:
- کانال کولر تالار تونل
- تاجر تو چه تجارت میکنی
- شش سیخ کباب، سیخی شش هزار
- غولارو با قند گول میزنیم
- پشتی، پستچی، کد پستی
- شیخ شمس‌الدین شمس آبادی سه شنبه شب در شمس آباد
- به نام وجودی که وجودم از وجود پر وجودش به وجود آمده است
نکات مهم:
- در ابتدا، تمرینات را با سرعت کم شروع کنید و به تدریج سرعت خود را افزایش دهید.
- در حین انجام تمرینات، به وضوح و رسایی کلمات توجه کنید.
- از عضلات صورت و حنجره خود به طور صحیح استفاده کنید و از فشار آوردن به آنها خودداری کنید.
- هر روز به مدت 15 تا 30 دقیقه تمرین کنید.
آدامس جویدن برای تقویت فن بیان:
جویدن آدامس می‌تواند به تقویت عضلات صورت و حنجره کمک کند که در بهبود وضوح گفتار و رسایی صدا موثر است. علاوه بر این، جویدن آدامس می‌تواند به افزایش ترشح بزاق کمک کند که دهان را مرطوب نگه می‌دارد و از خشکی دهان در حین صحبت کردن جلوگیری میکند. دقت کنید که حتما از آدامس‌های بدون شکر استفاده کنید تا از آسیب به دندان‌هایتان جلوگیری شود. سعی کنید در حین جویدن آدامس، به طور عادی صحبت کنید و سعی کنید عضلات صورت و حنجره خود را به طور فعال حرکت دهید. همچنین از جویدن آدامس به مدت طولانی خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث خستگی عضلات صورت و حنجره شود.
تکرار جملات تپق آور برای تقویت فن بیان:
تکرار جملاتی که در تلفظ آنها مشکل دارید، می‌تواند به شما در غلبه بر چالش‌های خاص خود حین صحبت کردن کمک کند و وضوح گفتار شما را بهبود بخشد. برای انجام این تمرین، جملاتی را که در تلفظ آنها مشکل دارید انتخاب کنید و آنها را به طور مرتب با صدای بلند تکرار کنید. در حین تکرار، به وضوح و رسایی کلمات و به خصوص کلمات چالش‌برانگیز توجه کنید.
تمرین رهاسازی صدا
تمرین رهاسازی صدا یکی از تمرینات مهم و پایه در فن بیان است که به منظور آزاد کردن عضلات حنجره و تارهای صوتی و در نتیجه، تولید صدای رسا، واضح و بدون گرفتگی انجام میشود. این تمرینات به شما کمک می‌کنند تا از حداکثر ظرفیت صدای خود استفاده کنید و در حین صحبت کردن، تنش و فشار کمتری را به عضلات حنجره خود وارد کنید. دقت کنید که در ابتدا، تمرینات را با صدای کم شروع کنید و به تدریج صدای خود را افزایش دهید.
انواع تمرینات رهاسازی صدا:
- خمیازه کشیدن: خمیازه کشیدن یک راه طبیعی برای رهاسازی عضلات حنجره و گلو است. سعی کنید هر روز چند بار به طور عمیق خمیازه بکشید.
- صدای حیوانات: صدای حیوانات مختلف مانند گاو، سگ، گربه، خروس و غیره را تقلید کنید.
- طنین انداختن: یک مصوت مانند “آآآآ” یا “اُوُوُوُ” را با صدای بلند در یک فضای باز مانند حمام یا زیر دوش حمام طنین انداز کنید.
- قرقره کردن: با آب ولرم در دهان خود قرقره کنید.
- خواندن آواز: با صدای بلند آواز بخوانید، حتی اگر صدای زیبایی ندارید. مهم این است که از عضلات حنجره خود به طور آزاد و رها استفاده کنید.
تمرین خودکار برای تقویت فن بیان
تمرین خودکار یک تمرین بسیار مفید برای تقویت فن بیان هستند که به طور خاص بر روی عضلات صورت و حنجره تمرکز دارند و به شما کمک می‌کنند تا وضوح گفتار، رسایی صدا، و قدرت بیان خود را بهبود ببخشید. این تمرین ها منجر به تقویت عضلات صورت و حنجره، بهبود وضوح گفتار و کاهش خستگی صدا میشود.
- یک خودکار یا مداد را بین دندان‌های خود قرار دهید.
- سعی کنید با صدای بلند صحبت کنید و از عضلات صورت و حنجره خود برای تلفظ کلمات استفاده کنید.
- در ابتدا با جملات کوتاه و ساده شروع کنید و به تدریج بر جملات پیچیده‌تر و طولانی‌تر کار کنید.
- هر روز به مدت 15 تا 30 دقیقه تمرین کنید.
ببینید: شخصیت شناسی یا روانشناسی شخصیت چیست؟
نکات مهم:
در حین انجام این تمرین، از عضلات صورت و حنجره خود به طور صحیح استفاده کنید و از فشار آوردن به آنها خودداری کنید. همچنین در ابتدا، تمرینات را با سرعت کم شروع کنید و به تدریج سرعت خود را افزایش دهید.
تمرین نی و بطری
تمرین نی و بطری یکی از تمرینات ساده و در عین حال موثر برای تقویت فن بیان است که به طور خاص بر روی عضلات تنفسی، دیافراگم، و تارهای صوتی تمرکز دارد و به شما کمک میکند تا وضوح گفتار، رسایی صدا، و قدرت بیان خود را بهبود ببخشید. از فواید این تمرین میتوان به تقویت عضلات تنفسی و کاهش اضطراب اشاره کرد.
- یک بطری آب پلاستیکی خالی را بردارید و در آن مقداری آب بریزید.
- یک نی پلاستیکی را در درپوش بطری قرار دهید.
- به آرامی از طریق بینی نفس بکشید.
- در حالی که نی را در دهان خود دارید، به آرامی در بطری آب فوت کنید تا حباب‌هایی در آب ایجاد شود.
- سعی کنید تا حد ممکن حباب‌ها را به طور مداوم و یکنواخت ایجاد کنید.
- این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
کلام آخر
ما سعی کردیم تعدادی از موثر ترین تمرین های تقویت فن بیان را برای شما گردآوری کنیم. با صبوری و انجام منظم این تمرینات به راحتی میتوانید فن بیان خود را تقویت کنید و به یک سخنران حرفه‌‌ای تبدیل شوید.
