آدرنالین چیست؟! چه مزایا و تاثیراتی در بدن دارد؟ در واقع آدرنالین نوعی هورمون است که از غدد کلیوی و برخی از سلولهای عصبیمان ترشح میشود. هر زمان که ما در گیر استرس، هیجان و خطر باشیم بدن این هورمون را ترشح میکند. آدرنالین یا اپی نفرین به بدن کمک میکند تا به هنگام خطر و یا استرس با سرعت بیشتری به موضع واکنش نشان دهیم. ما در این مطلب به طور کامل بررسی میکنیم مزایای آدرنالین چیست؟ و برخی از فیلمهایی که آدرنالین خون را به شدت بالا میبرند را نیز در اختیارتان قرار میدهیم. اگر در ین رابطه اطلاعات کافی ندارید و کنجکاو هستید که کاربرد آدرنالین چیست؟ این مطلب برایتان مفید خواهد بود. پس با ما همراه بمانید.
مطلب مرتبط: فلو فوبیا چیست؟
آدرنالین چیست؟
هنگامی که شما در یک موقعیت استرسزا و تنشدار قرار میگیرید، قلب شما شروع به تپشهای بیشتری میکند و دستها و بدنتان شروع به عرق میکند. در این حالت شما به دنبال راه گریزی هستید که از این شرایط فرار کنید. این پاسخ از ترشح هورمون آدرنالین یا اپینفرین (Adrenaline) حاصل میشود. این هورمون جزء مهمترین بخش از واکنش بدن انسان در هنگام شرایط تنشدار یا فرار است، اما قرار گرفتن بیش از حد در معرض این شرایط نامناسب میتواند برای سلامتی فرد مضر باشد. وقتی که چند دقیقه در یک موقعیت استرسزا قرار میگیرید، آدرنالین به سرعت در خون ترشح میشود و دستورهای مشخصی را به اندامها میفرستد تا پاسخ خاصی ایجاد شود. اپی نفرین به بدن ما کمک میکند تا با سرعت بیشتری نسبت به حالت عادی واکنش نشان بدهد.
مطالعه کنید: 25 ویژگی افراد باهوش
فواید آدرنالین:
- افزایش آدرنالین آستانه درد را افزایش میدهد و باعث میشود درد کمتری احساس شود.
- انرژی موقتی به بدن میدهد.
- تمرکز ذهنی را تقویت میکند.
- تمام حواس از جمله بینایی و شنوایی را تیز میکند.
- با تسریع جریان خون، جذب اکسیژن را تسهیل میکند.
مطالعه کنید: تحصیل در خارج از کشور و مهاجرت
آدرنالین از کدام اندام ترشح میشود؟
آدرنالین هورمونی است که از غدد فوق کلیوی که جفت بوده و بالای کلیهها قرار دارند و همچنین برخی سلولهای عصبی ترشح میشود. غده فوق کلیوی از ۲ قسمت تشکیل شده:
- قشر غدد فوق کلیه (بخش بیرونی) /مرکز غدد فوق کلیه (قسمت داخلی)
- بخش مرکزی فوق کلیه توسط سیستم سمپاتو آدرنال به سیستم عصبهای مختلفی متصل شده است که باعث میشود اندامهای مختلف پاسخ مناسبی را به شرایط استرسی و تتش دار بدهند. تنها کافی است که چند دقیقه در موقعیت استرسزا قرار بگیرید، در این صورت آدرنالین در خون آزاد شده و به اندامهای مختلف به سرعت منتقل میشود و باعث بروز واکنشهایی خواهد شد که بدن را برای شرایط جنگ و گریز آماده میکند.
از دست ندهید: بهترین آژانس دیجیتال مارکتینگ ایران
آدرنالین چگونه کار میکند؟
آدرنالین باتوجه به نوع یاختههایی که بر روی آنها عمل میکند میتواند عملکردهای متفاوتی داشته باشد. با این حال، تاثیر کلی آدرنالین بر بدن ما این است که بدن را برای واکنش «مبارزه یا فرار یا همان ستیز و گریز» در زمان استرس، یعنی بدن را برای فعالیت شدید یا ناگهانی به طور هوشمندانهای آماده میکند. این واکنشها باعث گشاد شدن مجاری تنفسی شده تا اکسیژن مورد نیاز ماهیچهها بیشتر برای مبارزه با خطر یا فرار به ماهیچهها و عضلات برساند.
از دیگر تاثیرات آدرنالین این است که باعث انقباض عروق خونی میشود تا خون را دوباره به عضلات و ماهیچههای اصلی بدن، از جمله قلب و ریهها هدایت کند. آدرنالین باعث منقبض شدن بسیاری از شبکه رگهای خونی کوچک نیز میشود اما به این نکته توجه داشته باشید که رگهای خونی ماهیچههای اسکلتی و کبد را گشاد میکند. در قلب، سرعت و نیروی انقباض یعنی کارکرد بخش ماهیچهای قلب که میوکارد نام دارد را افزایش میدهد، بنابراین خروجی خون از قلب که در اصطلاح برونده قلبی نام دارد را افزایش داده و فشار خون نیز در پی آن افزایش مییابد. در کبد، آدرنالین تجزیه بیشتر گلیکوژن به گلوکز را تحریک میکند، که درنتیجه این امر سطح گلوکز خون افزایش مییابد. همچنین باعث افزایش سطح اسیدچربهای آزاد در حال گردش میشود. مقادیر اضافی گلوکز و اسیدهای چرب میتواند در موقعیتهای دارای استرس یا خطر، زمانی که نیاز به هوشیاری و فعالیت و تمرکز بیشتر داریم، به عنوان سوخت مورد استفاده یاختهها قرار گیرد.
مطلب مفید: اختلال انطباقی چیست؟
بسیار جالب است بدانید که توانایی بدن انسان برای احساس درد هم در نتیجه آدرنالین کاهش مییابد، به همین علت است که شما میتوانید حتی در صورت آسیبدیدگی به فرار یا مبارزه با خطر ادامه دهید. همچنین اپینفرین باعث افزایش چشمگیر توان و عملکرد و نیز افزایش آگاهی در زمان استرس میشود. پس از کاهش استرس و اتمام شرایط و موقعیت تنشدار، اثرات آدرنالین میتواند تا یک ساعت نیز ادامه یابد.
از دست ندهید: تکنیکهای حل مسئله
کنترل ترشح آدرنالین در بدن چگونه است؟
آدرنالین اصولا از طریق فعال شدن اعصابی که متصل به غدد فوق کلیوی است، ترشح میشود که این اعصاب باعث ترشح آدرنالین و در نتیجه افزایش سطح آدرنالین در خون میشود. این روند تا حدودی سریع اتفاق میافتد، یعنی درعرض ۲ تا ۳ دقیقه پس از مواجهه شدن با رویداد استرسزا این هورمون ترشح میشود. هنگامی که وضعیت استرسزا به اتمام میرسد، ارسال پیامهای عصبی به غدد فوق کلیوی کاهش مییابد، این بدین معنی است که غدد فوق کلیوی تولید آدرنالین را باید متوقف کنند.
استرس همچنین باعث ترشح هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک از غده هیپوفیز که در سر قرار دارد، میشود که منجر به تولید هورمون استروئیدی کورتیزول از قشر غدد فوق کلیوی میشود. این هورمون استروئیدی در تغییر سوختوساز بدن (یعنی افزایش گلوکزبخش پلاسما خون) در شرایط تنش طولانی مدت و مستمرو مداوم (مزمن) از اهمیت بیشتری برخوردار است توجه داشته باشید که ادامه این روند باعث کاهش سیستم ایمنی بدن میشود.
مطلب مفید: روش های تقویت اعتماد به نفس در کودکان
علائم ترشح آدرنالین در شرایط تنش دار
باید تا اینجای مقاله متوجه شده باشید که افزایش ناگهانی آدرنالین میتواند تواناییهای شما را بالا ببرد و باعث شود احساس شکست ناپذیری و قدرت خاصی کنید. این فرایند به شما کمک میکند تا بهتر بتوانید بر موقعیتی که باعث مضطرب شدن شدید شما میشود، غلبه کنید. دلیل اینکه در هنگام بیشتر شدن آدرنالین شما احساس قدرت میکنید، واکنش شیمیایی است که در درون شما رخ میدهد.
در واقع بدن شما آدرنالین را بهعنوان راهی برای محافظت از شما در برابر شرایط بد ترشح میکند. ترشح آدرنالین به افزایش هرچه بیشتر تمرکز ذهنی شما کمک میکند. توجه داشته باشید که ترشح این هورمون درد را از بین نمیبرد بلکه احساس درد را تا مدتی غیرفعال میکند. بیشتر افراد گاهبهگاه و یا حتی زود به زود در معرض شرایط استرسزا قرار میگیرند؛ بنابراین اکثرا با علائم معمول ترشح آدرنالین آشناییت داریم، علائمی مانند:
- ضربان قلب بالا
- فشار خون بالا
- اضطراب
- کاهش وزن
- تعریق زیاد
- گشاد شدن مردمک چشم
- تپش قلب
از دست ندهید: مکانهای تفریحی بینظیر دبی
با این وجود، این یک واکنش طبیعی برای بدن بشملر میآید که سعی دارد به ما در پاسخ به شرایط استرسزا کمک کند. پس از پایان استرس حاد و شدید، علائم به سرعت از بین میروند و ترشح بیش از حد آدرنالین نیز به دنبال آن متوقف میشود.
مطالعه کنید: رموز زبان بدن(body language)
چه فعالیتهایی باعث میشود آدرنالین افزایش یابد؟
اگرچه دانستید که ترشح آدرنالین یک هدف تکاملی دارد، اما برخی افراد فقط برای افزایش آدرنالین و تجربه حس هیجان در فعالیتهای خاصی شرکت میکنند. فعالیتهایی که میتوانند باعث افزایش آدرنالین و هیجان و شور و اشتیاق آنها شوند عبارتاند از:
- تماشای فیلم ترسناک (فیلم آنابل، احضار، راهبه، سریال خاطرات خون آشام)
- چتربازی
- پرش از صخره
- بانجی جامپینگ
- غواصی در قفس با کوسهها
- بازیهای پرهیجان و خطرناک شهربازی
مطلب مفید: راههای افزایش هوش انطباقی
اپینفرین از نظر دارویی چه کاربردی میتواند داشته باشد؟
از جمله مهمترین کاربردهای دارویی آدرنالین، درمان و بهبود شوک آنافیلاکسی است. شوک آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید و متاسفانه به طور بالقوه کشنده است. آدرنالین برای کاهش علائم این شوک و به طور خاص برای کاهش دادن تورم صورت و مجاری تنفسی و ششی و نیز افزایش فشار خون تجویز میشود. آدرنالین سایرکاربردهای پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد که عباتاند از:
- به عنوان بیحسی موضعی
- برای کاهش احتمال خونریزی
- کمک به احیای قلبی ریوی
- هنگام تلاش برای انقباض ماهیچههای قلب
از دست ندهید: 8 راهکار تضمینی برای افزایش اعتماد به نفس
هرچند آدرنالین میتواند به عنوان یک داروی نجاتدهنده عمل کند، اما باید توجه کنید که استفاده از آن برای کسانی که از داروهای ضدافسردگی سهحلقهای، مهار کنندههایی مانند (MAOIs) و مسدودکنندههای بتا و نیز بیماران مسن و کسانی که فشار خون بالا دارند، میتواند بسیار خطرناک باشد.
آمپول آدرنالین چگونه است؟
همانگونه که گفته شد تزریق آدرنالین برای درمان واکنشهای آلرژیک شدید که ممکن است بسیار کشنده باشند، مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو با کاهش سریع تورم در ناحیه گلو، بازکردن مجاری تنفسی و جلوگیری از افت بیش از حد فشار خون عمل میکند. گاهی اوقات برای افرادی که مشکلات تنفسی جدی از جمله آسم دارند همراه با آنافیلاکسی، کروپ و ایست قلبی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. محل تزریق آدرنالین عضله بزرگ ران است و میتواند جان افراد را نجات دهد.
مطلب مفید: بهترین روشهای کنترل خشم و عصبانیت!
چه زمانی باید آمپول آدرنالین تزریق شود؟
هنگام علائم واکنش آلرژیک بسیار جدی مانند:
- بسته شدن مجاری تنفسی
- خس خس سینه
- عطسه
- گرفتگی صدا
- کهیر
- خارش
- تورم
- قرمزی پوست
- ضربان قلب سریع
- نبض ضعیف
- اضطراب
- گیجی
- درد معده
- از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع
- ضعف یا از دست دادن هوشیاری
البته توجه داشته باشید که ابتدا در مورد این علائم با پزشک خود مشورت کنید و مطمئن شوید که میتوانید تزریق اپی نفرین را انجام دهید.
مطالعه کنید: 10 تا از بهترین روانشناس ایران
آمپول آدرنالین به کدام قسمت از بدن باید تزریق شود؟
اپینفرین باید فقط در وسط بخش بیرونی ران تزریق شود و در صورت لزوم و یا در مواقع ضروری از روی لباس تزریق میشود. اگر در حال تزریق ادرنالین به کودک خردسال هستید که ممکن است در حین تزریق تحرک داشته باشد، در این صورت پای او را محکم بگیرید و سعی کنید تا جایی که میتوانید حرکت کودک را قبل و حین تزریق محدود کنید. دقت کنید که اپینفرین را نباید به باسن یا هر قسمت دیگر بدن مانند انگشتان دست یا پا تزریق کنید. اگر اپینفرین به طور کاملا تصادفی به یکی از این مناطق تزریق شد، باید تحت مراقبتهای پزشکی فوری و اورژانسی قرار بگیرید.
پس از تزریق دوز کامل اپینفرین، مقداری از محلول آن در دستگاه تزریق باقی میماند. این امر کاملا طبیعی است و به این معنا نیست که شما دوز کامل را دریافت نکردهاید. توجه داشته باشید که از مایع اضافی استفاده نکنید؛ مایع و دستگاه استفاده شده را طبق دستور پزشک و اطلاعاتی که به شما داده به درستی دور بیاندازید.
از دست ندهید: پر درآمدترین ورزشهای جهان
نکته جالب اینجاست که ترشح اپی نفرین در شب افزایش مییابد!
آدرنالین گاهی اوقات با ترشح بیموقع و نابجا و اشتباه باعث اختلالاتی در فعالیتهای روزانه و شبانه میشود. گاهی ذهن شما پر از افکار مختلف و متعدد است، این افکار باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در وجود شما میشود و بدن شما را تحریک میکند تا آدرنالین و دیگر هورمونهای مربوط با استرس مانند کورتیزول (معروف به هورمون استرس) را ترشح کند.
این مساله بهویژه در شب هنگام خوابیدن بیشتر صدق میکند. برخی از افراد نمیتوانند فکر خود را از اتفاقاتی که در طول روز افتاده آسوده کنند و نگران این نباشند که فردا چه اتفاقی خواهد افتاد. مغز شما این موضوع را به عنوان یک استرس درک میکند، درحالی که هیچ خطر واقعی برایتان وجود ندارد. در این حالت شروع به افزایش ترشح آدرنالین میکند و این میتواند باعث بیقراری و بیتابی و تحریکپذیری فرد شود و خوابیدن را غیرممکن و یا بسیار دشوار کند.
مطلب مفید: 13 روش پیدا کردن علاقه شغلی
آدرنالین همچنین ممکن است در پی پاسخ به صداهای بلند، نورهای روشن و خیرهکننده و درجه حرارت بالا نیز ترشح شود. تماشای تلویزیون، استفاده از موبایل و برخورد با نور آن، رایانه یا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند قبل از خواب میتواند باعث افزایش ترشح آدرنالین در شب شود.
مطالعه کنید: بهترین سایت های تربیت کودک
چه موادغذایی باعث ترشح آدرنالین میشوند؟
همانطور که میدانید کافئین مادهای محرک است که در قهوه، چای، نوشابهها، شکلات و تعدادی از داروها موجود است. مصرف زیاد موادغذایی حاوی کافئین همانند استرس عمل میکند و تاحدودی کاربرد آن را دارند و سطح آدرنالین را افزایش میدهد. علاوه بر همه اینها مرکبات، موز و وانیل میتوانند سطح اپینفرین را افزایش چشمگیری دهند. شما میتوانید برای کنترل میزان آدرنالین خود از هر نوع فعالیتی برای تمرکز حواس، مانند تنفس عمیق، یوگا و مدیتیشن که باعث کنترل استرس میشوند، استفاده کنید.
از دست ندهید: بهترین مدرسه بسکتبال در تهران
کلام پایانی:
در کوتاه مدت، افزایش میزان آدرنالین تأثیر قابل توجهی بر سلامتی ما ندارد. اما با گذشت زمان و به تدریج، سطوح بالای مزمن آدرنالین در بدن شما میتواند برایتان مشکلات سلامتی واقعی ایجاد کند و دردسر ساز شود. اگر شما هم جز افرادی هستید که احساس میکنید استرس دائمی دارید، در حالت هشدار شدید اضطراب و یه نگرانی مستمر دارید حتما با پزشک خود صحبت کنید. او میتواند آنچه را که ممکن است باعث ناراحتی شما شده باشد را بررسب کند و شما را به روانپزشک ارجاع دهد. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که مشکل ترشح بیش از حد آدرنالین فقط مربوط به استرس و تنش نیست و گاهاً ریشه بیولوژیکی هم میتواند داشته باشد. در بابت این مورد هم باید به متخصص غدد مراجعه کنید.حس یاد!
یک پاسخ
سلام
من وضعیت هایی که آدر نالین خون رو میبره بالا رو خیلی دوست دارم و هیجانی که داره خیلی لذت بخشه برام. مخصوصا وقتی توی ارتفاع قرار میگیرم.
ممنون از مقاله خوبتون